Κάθε χρόνο χάνονται 18 δισ. ευρώ κάπου... στο δρόμο σύμφωνα με στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδος και της EKT. Πρόκειται για τη σπατάλη του ελληνικού δημόσιου τομέα, που εξαφανίζει σαν «μαύρη τρύπα» τα λεφτά των φορολογουμένων και αναδεικνύει τον κρατικό τομέα πρωταθλητή σε κόστος και αναποτελεσματικότητα σε όλη την Ευρώπη. Αιτία αποτελεί μία σειρά στρεβλώσεων που ξεκινά από το χαώδες Δημόσιο και φτάνει μέχρι το αναξιοκρατικό σύστημα μισθών και επιδομάτων. Κάπως, έτσι, ο μέσος Ελληνας δημόσιος υπάλληλος θεωρείται από τους πιο ακριβοπληρωμένους στην Ευρώπη, σε σχέση με την παραγωγικότητά του, τον πληθυσμό και την οικονομία της χώρας.
Η σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη είναι συντριπτική:
«Εξω» υπάρχουν αρκετά λιγότεροι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά καλύτερα αμειβόμενοι, και άρα μικρότερη σπατάλη και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Επίσης λίγα και συγκεκριμένα επιδόματα που αποτελούν ένα μικρό μέρος του συνολικού μισθού. Αντί για μια σειρά επιδομάτων (π.χ. έξοδα κίνησης, εκτός έδρας κλπ.) προσφέρονται αντίστοιχες φοροαπαλλαγές, οι οποίες, όμως, ισχύουν και για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους (π.χ. μεταφορικό κόστος όταν η οικία είναι μακριά από την εργασία, δαπάνες για αθλητικές δραστηριότητες των παιδιών κ.α). Επίσης, κοινές είναι για τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα οι διάφορες κοινωνικές παροχές, όπως επιδόματα ανεργίας, παιδιών, τοκετού κλπ.
Πολλών ταχυτήτων
Και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις, η σπατάλη και η μικρή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα να αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό, όμως στη Γερμανία, τη Γαλλία, ή τη Φινλανδία υπάρχει και υψηλότερη παραγωγικότητα - αποτελεσματικότητα.
Επίσης, πολιτικές επιδομάτων «α λα ελληνικά» και δημόσιοι υπάλληλοι πολλών ταχυτήτων παρατηρούνται και σε άλλες χώρες, όπως στην Ιταλία και την Ισπανία. Ομως, τα φαινόμενα αυτά είναι πιο περιορισμένα και σε ορισμένες περιπτώσεις οφείλονται σε διαφορές που υπάρχουν στις δομές του Δημοσίου.
Για παράδειγμα, ένας οδηγός λεωφορίου στη Ρώμη με τα ίδια προσόντα, την ίδια οικογενειακή κατάσταση και την ίδια προϋπηρεσία αμείβεται διαφορετικά από τον συνάδελφό του στο Μιλάνο. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, πολλές υπηρεσίες ανήκουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία έχει διαφορετικούς προϋπολογισμούς από τις υπόλοιπες. Σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει διαφορά στους μισθούς που φτάνει τα 2.500 ευρώ, λόγω επιδομάτων, όπως αποκάλυψε την περασμένη Κυριακή η «Κ», μεταξύ δημοσίων υπαλλήλων μόνο επειδή εργάζονται σε διαφορετική υπηρεσία ή υπουργείο.
Γενικά, στην Ελλάδα τα επιδόματα ξεκινούν από το 10% του μισθού και φτάνουν πάνω από το 100%, όταν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αποτελεί ένα μικρό ποσοστό που κυμαίνεται γύρω στο 2% με 10%.
Επίσης, την ώρα που τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη μετρούν την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, περιορίζοντας το κόστος του, οι ελληνικές κυβερνήσεις υπόσχονται λιγότερο κράτος με... περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους. Από 861.000 δημόσιους υπαλλήλους το 1999, το 2008 αυξήθηκαν σε 1.022.100, σύμφωνα με στοιχείο του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO).
Μελέτη
Μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαπιστώνει ότι η αποτελεσματικότητα του ελληνικού Δημοσίου κατατάσσεται στην τελευταία θέση μεταξύ 23 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ που εξέτασε. Το συμπέρασμα της ΕΚΤ είναι ότι το ελληνικό Δημόσιο θα μπορούσε να παράγει το ίδιο έργο με την ίδια ποιότητα, αλλά με μικρότερο κόστος κατά 27% των πρωτογενών δαπανών. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στη σπατάλη του Δημοσίου που ανέρχεται σε 18 δισ. ευρώ το χρόνο. Επίσης, η ΕΚΤ διαπιστώνει ότι το αποτέλεσμα που παράγει το ελληνικό Δημόσιο είναι 35% μικρότερο από ό,τι θα έπρεπε βάσει των κρατικών δαπανών που απορροφά.
Τα συμπεράσματα αυτά έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά διαρθρωτικών προβλημάτων που εκτοξεύουν το κόστος του Δημοσίου, όπως είναι η γραφειοκρατία, η οποία σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοιχίζει ετησίως 4 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα είναι να κοστίζει στον Ελληνα φορολογούμενο κάθε δημόσιος υπάλληλος σχεδόν υπερδιπλάσια από ό,τι είναι το κόστος των αποδοχών του. Με άλλα λόγια, το ελληνικό Δημόσιο μοιάζει σαν μια μηχανή παραγωγής ελλειμμάτων μόνο επειδή λειτουργεί.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100021_07/02/2010_389969
Σύγκλιση με τον ιδιωτικό τομέα
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν κατατεθεί στη Βουλή από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, οι μέσες ετήσιες (ονομαστικές αποδοχές) στο Δημόσιο ανέρχονται σε περίπου 29.000 ευρώ. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι μέσες ονομαστικές ετήσιες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται σε 30.000 ευρώ και στον δημόσιο στα 35.000 ευρώ. Η διαφορά με πολλά ευρωπαϊκά κράτη είναι ότι στην Ελλάδα το χάσμα μεταξύ μισθών του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα μεγαλώνει προς όφελος του δεύτερου. Επίσης, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι λιγότεροι σε σχέση με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.
Στη Γερμανία, οι δημόσιοι υπάλληλοι (περίπου 6 εκατ.) αποτελούν το 14% του συνολικού εργατικού δυναμικού (ιδιωτικός και δημόσιος τομέας), όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 22,3% (1 εκατ. δημόσιοι υπάλληλοι και 4,5 εκατ. συνολικό εργατικό δυναμικό στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα).
Σε μία άλλη μεγάλη χώρα, την Ιταλία με ΑΕΠ 1,5 τρισ. ευρώ και πληθυσμό 60 εκατ., απασχολούνται 3,6 εκατ. δημόσιοι υπάλληλοι που αντιστοιχούν στο 14,5% των εργαζομένων. Ο μέσος μισθός των Ιταλών δημόσιων υπαλλήλων ανέρχεται σε 3.500 ευρώ, εκ των οποίων τα διάφορα επιδόματα κατά μέσο όρο είναι 1.150 ευρώ τον μήνα. Ο μέσος μισθός του ιδιωτικού υπαλλήλου είναι γύρω στα 2.500 ευρώ. Η παραγωγικότητα του δημοσίου τομέα στην Ιταλία είναι 68%, έναντι 65% στην Ελλάδα. Η Ιρλανδία διαθέτει έναν από τους πιο αποτελεσματικούς δημόσιους τομείς. Μικρή σπατάλη (μόλις 7% των πρωτογενών δαπανών) και υψηλή αποδοτικότητα που φτάνει το 93%. Απασχολεί 37.300 δημόσιους υπαλλήλους (17,7% των συνολικών μισθωτών), των οποίων ο μέσος μηνιαίος μισθός αγγίζει τα 6.000 ευρώ. Τα επιδόματα περιορίζονται στα βασικά (παιδιά, υπερωρίες κ.λπ). Ωστόσο, προσφέρεται σειρά επιδομάτων και κοινωνικών παροχών τόσο στους ιδιωτικούς όσο και στους δημοσίους υπαλλήλους. Για παράδειγμα, προβλέπεται επίδομα στις μονογονεϊκές οικογένειες και σειρά φοροαπαλλαγών για διάφορες δαπάνες των παιδιών. Ο δάσκαλος των 35 ετών (10 χρόνια προϋπηρεσία, παντρεμένος και έχει δύο παιδιά) αμείβεται ετησίως με 40.500 ευρώ και ο αντίστοιχος οδηγός λεωφορείου με 36.500 ευρώ.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100017_07/02/2010_389968
Ψαλίδι σε μισθούς και μπόνους
Η Πορτογαλία, με πληθυσμό και ΑΕΠ όσο περίπου της Ελλάδας, απασχολεί 677.900 δημοσίους υπαλλήλους (13% των συνολικών μισθωτών). Ο μέσος μηνιαίος μισθός ανέρχεται σε 1.900-2.000 ευρώ και τα επιδόματα αντιστοιχούν περίπου στο 2% του μισθού. Σημειώνεται ότι η Πορτογαλία από το 2006 μέχρι το 2008 μείωσε τους δημοσίους υπαλλήλους κατά 51.486 και τις μισθολογικές δαπάνες από 21 δισ. ευρώ σε 18,7 δισ. ευρώ.
Τα επιδόματα συνολικά μειώθηκαν σε 440 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η Πορτογαλία προσφέρει μπόνους παραγωγικότητας βάσει συγκεκριμένων στόχων στους δημοσίους υπαλλήλους. Το 2008 προσέφερε μπόνους παραγωγικότητας σε 3.500 δημοσίους υπαλλήλους συνολικού ύψους 5,2 εκατ. ευρώ ή 1.485 ευρώ (ετήσιο ποσό) στον καθένα.
Στην Πορτογαλία προβλέπονται μια σειρά φοροαπαλλαγών που σχετίζονται με την οικογενειακή κατάσταση (αριθμός παιδιών), τις δαπάνες που προκύπτουν από άτομα με αναπηρία σε μία οικογένεια κ.λπ.
Ενας δάσκαλος σε δημόσιο σχολείο με 10 χρόνια προϋπηρεσία, παντρεμένος που έχει δύο παιδιά, λαμβάνει ετήσιες ονομαστικές αποδοχές 24.300 ευρώ και καθαρές 18.307 ευρώ (ή 1.307 ευρώ τον μήνα). Εργάζεται 24 ώρες την εβδομάδα, έναντι 33 στην Ελλάδα όπου ο ίδιος δάσκαλος παίρνει ονομαστικό μισθό 1.840 ευρώ τον μήνα.
Στην Ισπανία εργάζονται περίπου 3 εκατ. δημόσιοι υπάλληλοι που αντιστοιχούν στο 14,6% των μισθωτών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Ο μέσος μηνιαίος μισθός υπολογίζεται σε 2.800 ευρώ, αλλά περιλαμβάνει αρκετά επιδόματα. Στην Ισπανία υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες επιδομάτων.
Η πρώτη έχει σχέση με την επικινδυνότητα και τη δυσκολία της εργασίας με επιδόματα που κυμαίνονται μεταξύ 1.000 ευρώ και 28.000 ευρώ ετησίως.
Η δεύτερη κατηγορία έχει σχέση με την παραγωγικότητα και κυμαίνεται μεταξύ 1.000 ευρώ και 12.000 ευρώ ετησίως, ανάλογα με το μισθολογικό κλιμάκιο. Η τρίτη κατηγορία αποτελεί την υπερωριακή εργασία. Ενας οδηγός λεωφορείου με 10 χρόνια προϋπηρεσία, 35 ετών, παντρεμένος και έχει δύο παιδιά, λαμβάνει ετήσιες ονομαστικές αποδοχές 19.230 ευρώ, έναντι 17.461 ευρώ ο αντίστοιχος Ελληνας.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100018_07/02/2010_389967
Του Γιωργου Σ. Μπουρδαρα
Το έγγραφο που έφευγε στις 18 Σεπτεμβρίου 2009 από το γραφείο τού τότε υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών με αποδέκτες μια ντουζίνα κρατικούς φορείς, είχε την ένδειξη, με έντονα γράμματα, «ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ». Με τον τότε πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή, εν μέσω έντονης προεκλογικής περιόδου, να λέει εκείνη την ημέρα σε συγκέντρωση ότι «έχουμε όλοι βαθιά συναίσθηση της κρισιμότητας των στιγμών», και ότι «οι περιστάσεις απαιτούν δύσκολες αποφάσεις», θα περίμενε κανείς ότι κάποια εξαιρετικά επείγουσα, δύσκολη απόφαση από το οικονομικό επιτελείο διαβιβαζόταν σε τόσους φορείς. Κι όμως... Το επίμαχο έγγραφο απλώς έδινε εντολή να... αυξηθεί το ποσό της μηνιαίας αποζημίωσης «για τα οδοιπορικά έξοδα τα οποία δικαιούνται οι υπάλληλοι που διατίθενται για τη γραμματειακή υποστήριξη των βουλευτών, καθώς και οι υπάλληλοι και αστυνομικοί που διατίθενται στα γραφεία των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή και στην Ευρωβουλή»!
Το εν λόγω έγγραφο είναι αποκαλυπτικό των μηχανισμών μέσω των οποίων μοιράζεται το δημόσιο χρήμα. Η προσεκτικότερη μελέτη του δε, αλλά και μια μικρή αναδρομή στο αρχείο, αποκαλύπτει και κάτι ακόμα: μια παλαιότερη εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών, του 1992, η οποία μνημονεύεται στο εν λόγω έγγραφο προέβλεπε μεταξύ άλλων ότι «η ανωτέρω αποζημίωση καταβάλλεται χωρίς καμία κράτηση και δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος».
Σε ό,τι αφορά τον τρέχοντα προϋπολογισμό της Βουλής, το συνολικό ποσό της προαναφερόμενης αποζημίωσης, των οδοιπορικών ή αλλιώς εξόδων κίνησης δηλαδή, ανέρχεται σε περίπου 11 εκατ. ευρώ και βρίσκεται – όπως αποκάλυψε η «Κ»– στον ειδικό κωδικό με τον παραπλανητικό τίτλο «Αποζημίωση μελών συλλογικών οργάνων». Κατά την πρόσφατη τελετή κοπής της πρωτοχρονιάτικης πίτας των υπαλλήλων της Βουλής, ο εκπρόσωπός τους δήλωσε πως δεν πρόκειται να σιωπήσουν σε τυχόν προσπάθεια μείωσης των αποδοχών τους. Ο μισθός όλων εκείνων που ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασίας ή ειδικότητας θεωρούνται «υπάλληλοι της Βουλής» ανέρχεται συνολικά και σε ετήσια βάση στα 28.600.000 ευρώ, ενώ τα πάσης φύσεως επιδόματά τους, φθάνουν στα 60.254.700 ευρώ.
Υπάρχουν, όμως, και οι συνεργάτες των βουλευτών (Ιδιωτικού Δικαίου ορισμένου χρόνου και ειδικές κατηγορίες – όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται σε ξεχωριστό κωδικό), η αντιμισθία των οποίων αγγίζει τα 11,9 εκατ. ευρώ.
Λίγα 24ωρα πριν, νέα υπουργική απόφαση προέβλεπε τη μείωση στο μισό (από 90 στις 45 ώρες) των χρημάτων που δικαιολογούνται σαν υπερωριακή απασχόληση και των υπαλλήλων των υπουργείων ή των βουλευτικών γραφείων – προφανώς και της Βουλής. Σε ό,τι αφορά το Κοινοβούλιο, αξιοσημείωτο είναι ότι εντοπίζονται... δύο ταμεία άντλησης χρημάτων για λόγους που είναι σχεδόν ταυτόσημοι: ειδικότερα, υπάρχουν 16.670.700 ευρώ ως «αποζημίωση για υπερωριακή εργασία», καθώς και άλλα 5.660.000 ευρώ ως «αποζημίωση για απασχόληση πέραν του κανονικού ωραρίου υπαλλήλων που έχουν διατεθεί στα γραφεία βουλευτών»...
Ο τρόπος διάθεσης τόσο μεγάλων χρηματικών ποσών έχει προκαλέσει σειρά συζητήσεων, αρνητικών σχολίων και, το τελευταίο διάστημα, ένταση στις σχέσεις των υπαλλήλων της Βουλής με τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ επειδή «δίνουν τέτοιας έκτασης δημοσιότητα» στο θέμα.
Πάντως, οι ψυχραιμότεροι, σπεύδουν να σημειώσουν ότι γι’ αρκετούς, η εξαντλητικών ρυθμών καθημερινή εργασία τους δικαιολογεί το ύψος των αποδοχών που λαμβάνουν. Και αφού με ρεαλισμό αναγνωρίζουν ότι αντικειμενικά τυγχάνουν «προνομίων» σε σχέση με πολλές άλλες κατηγορίες εργαζομένων, αναφέρουν πως υπάρχει και «η άλλη όψη του νομίσματος»: «Ψάξτε για τις πραγματικές απόλαβες των βουλευτών» μας λέει υπάλληλος που για ευνοήτους λόγους δεν καταγράφονται τα στοιχεία του, διευκρινίζοντας ότι αναφέρεται σε παροχές που κάνουν εξαιρετικά οικονομικότερη την καθημερινότητα του βουλευτή...
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100019_07/02/2010_389966
__________________
Αυτό που ξέρω είναι ότι ο πάνω είναι ο πρώτος που δίνει το καλό παράδειγμα. Αυτό, δε νομίζω ότι το βλέπουμε! Περίμενα πρώτα να μειωθούν τουλάχιστον κατά 10-20% οι αποδοχές πρώτα των βουλευτών και όλων των ανώτατων βαθμίδων.
Μετά, μπορούμε να συζητήσουμε για το τι πρέπει να γίνει στους παρακάτω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου